Ölçmede hata ve ölçmede hata türleri, kpss eğitim bilimleri ölçme ve değerlendirme konusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Ölçmede hata ölçmeciden, ölçülen özellikten, ölçme aracı ya da yönteminden ve ölçme ortamından kaynaklanan hatalar olarak karşımıza çıkmaktadır. Ölçme ve değerlendirme içinde yer alan ölçmede hata konusu ölçme içinde yer alan istatistik konusuyla da birebir ilgilidir. Zaten istatistik konusuna gelindiğinde ölçmede konusu geçen güvenirlik, geçerlik ve kullanışlık konularına da değineceğiz.
Ölçmede Hata Kaynakları
1) Ölçmeciden kaynaklanan hatalar: Hatanın ölçmeyi yapan kişiden çıkmasıdır.
- Nesnel davranmaması
- Dikkatsiz olması
- Önyargıları
- Eğitim düzeyi
2) Ölçülen özellikten kaynaklanan hatalar: Hatanın üzerinde ölçme yapılan kişiden çıkmasıdır.
- Psikolojik durumu
- Önyargıları
- Stres
- Kişinin dikkatsizliği
- Kişinin sağlık durumu
3) Ölçme aracı ya da yöntemden kaynaklanan hatalar: Ölçmek istediğimiz özelliği yanlış araç ya da yanlış yöntemle ölçmemiz sonucunda ortaya çıkan hatalardır.
- Psikomotor davranışların yazılı yoklamayla ölçülmesi bu hata türüne örnektir.
4) Ölçme ortamından kaynaklanan hatalar: Ölçme ortamındaki eksikliklerden ya da olumsuzluklardan ortaya çıkan hatalardır.
- Sıcak ortam
- Gürültü
- Işık vs.
Ölçmede Hata Türleri
Kpss eğitim bilimleri ölçme ve değerlendirme dersi içinde yer alan hata türleri 3 tanedir. Bunlar sabit hata, sistematik hata ve tesadüfi hatalardır.
1) Sabit Hata: Ölçmede hata türleri içinde yer alan sabit hata, ölçümden ölçüme değişmeyen hata türüdür. Her ölçümde hata aynıdır ve kaynağı bellidir. Ayıklanabilir bir hata türüdür.
Sabit hatanın olması için her ölçmede miktarın eşit olması gerekir. Oran verilmesi durumunda hata türü sabit olmaz.
2) Sistematik Hata: Ölçmede hata türleri konusunun ikincisi olan sistematik hata türünde, hata belli oranda karışır. Hatanın kaynağı bellidir ve hata düzeltilebilir. İki türlü olmaktadır:
- Biri yanlılık türüdür. Doğrudan geçerlilik ile ilgilidir
- İkincisi sistemli kısmıdır. Güvenirlik ile ilgilidir.
Sistematik hatanın temel özelliği hatanın belli bir kurala göre yapılmasıdır. Miktarın değişmesi hatayı sistematik yapmaz. Sistematik hata olması için mutlaka belli bir kuralın olması gerekmektedir.
3) Tesadüfi Hata: Ölçmede hata türlerinin sonuncusu olan tesadüfi hatada, hata kaynağı belli değildir. Hata düzeltilemez. Ölçme sonuçlarına nereden , hangi miktarda, nasıl karıştığı bilinmeyen hatalar tesadüfi hatalardır.
Kpss eğitim bilimleri ölçme ve değerlendirme dersine ait ölçmede hata konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss ölçme konusu Ölçek Türleri olacaktır.
soruların güçlük, zorluk düzeyi hata kaynağı mıdır?
soruların güçlük , zorluk düzeyi hata kaynağı mıdır?
3. Üç çeşit hata vardır;
a) Sabit hatalar: Her bir ölçme için miktarı değişmeyen hatalara sabit hatalar denir. Bir bakkal terazisinin her tarttığı nesneyi 50 gram eksik göstermesi, bir öğretmenin her okuduğu sı-nav kâğıdına 5 puan fazla vermesi bir sabit hatadır. Bu tür hatalar ortalamayı yüksek veya düşük gösterebilir ancak, dağılım ölçülerini değiştirici bir etkisi yoktur.
b) Sistemli hatalar: Puanlayıcı yanlışlıklarını yansıtan tüm hatalar sistemli hata türü-dür. Bir öğretmen kızlara ait sınav kâğıtlarına 5 puan fazla veriyor erkeklere vermiyorsa, yazısı güzel olanlara 10 puan fazla verip diğerlerine vermiyorsa, bu tür hatalar sistemlidir. Bu tür hatalar bütün ölçümler için sabit değildir.
c) Rastgele (tesadüfî) hatalar: Şansla ortaya çıkan ve ne yönde etki ettiği belli olma-yan hatalardır. Çoğu kez bilinmeyen nedenlere bağlıdır. Aynı özellikle ilgili çok sayıda ölçme yapılacak olursa tesadüfî hataların ortalaması sıfıra yaklaşır. Öğretmenlerin yazılı sınav kâğıtlarını dikkatsizce okuması rastgele hatalara yol açar.
Bir ölçme işleminde bu hataların biri, ikisi veya her üçü de birlikte olabilir. Yapılacak değerlendirmelerin isabetli olabilmesi için ölçmelerin bir dereceye kadar bu hatalardan arındırılması gerekir. Özellikle rastlantısal hatalar ölçme aracının güvenirliğini etkilemektedir.
Sabit hatada yanlılık var mı?
Bir ölçmeden diğerine sonuçlar değişmeyeceğine göre, sabit hata nasıl guvenirliği doğrudan etkiler!
daha iyisini yapana kdr en iyisi sizsiniz 🙂 🙂 🙂 🙂 🙂 🙂 🙂 🙂
Genelde sitelerdeki reklamları addblock yada çeşitli programlar kullanarak saf dışı yaparım ama sizin siteniz gercekten harika bunu size yapmaya utandım hatta ara sıra tıklıyorum bile ayrıca arayüz gerçekten mükemmel yazının fontu ve arka planın rengi tam aradığım gibi gözlerimi rahatsız etmiyor
Konuların anlatımı bana göre yeterince açık değil,örneklerde pekiştirmiyor bunu daha açık anlatmalısınız bence
Teşekkürler.
teşekkürler faydalı
Güzel anlatmşsnz ağznza sağlkk.
çok iyi