1982 Anayasası | Kpss 1982 Anayasası Genel Esaslar

1982 Anayasası ve genel esasları konusu günümüz anayasasının oluşum ve içeriğini içermektedir. Önceki konumuzda kpss vatandaşlık dersi konusu olan Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarının ikinci bölümünden 1961 anayasasını inceledik. Sıradaki kpss vatandaşlık dersi konumuzda ise 1982 Anayasası genel esaslar konusunu inceleyeceğiz.

1982 Anayasası ve Genel Esaslar

GENEL ESASLAR

1982 Anayasasına Giriş konusunun devam maddeleri şu şekildedir. 1982 Anayasasına Giriş konusu daha sonra işleyeceğimiz birçok konunun temelini oluşturmaktadır.

1. MADDE; Devletin şekli

Türkiye Devleti bir cumhuriyettir.

2. MADDE; Cumhuriyetin nitelikleri

Türkiye cumhuriyeti toplum huzuru, adalet ve milli dayanışma için insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı demokratik, sosyal ve laik hukuk devletidir.

a. Cumhuriyetçilik ilkesi

Devlet şekli olarak cumhuriyet, egemenliğin bir kişi veya zümreye değil tüm topluma ait olmasıdır. Cumhuriyet yönetiminde seçim vardır, monarşide ise veraset sistemi geçerlidir. Cumhuriyet vatandaşlık kavramına dayanırken monarşide uyrukluk tabiiyet durumu bulunur.

b. İnsan haklarına saygılı devlet ilkesi

Yapılan değişiklikle 1982 Anayasasında insan haklarına saygılı olarak ifade edilmiştir.

c. Atatürk milliyetçiliğine bağlı devlet

Bu kavram 1982 anayasası içinde Atatürk milliyetçiliği olarak ifade edilmiştir. Atatürk milliyetçiliği; akılcı, bilimsel, çağdaş, demokratik, toparlayıcı, birleştirici ve barışçı esasları temel alır. Ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğü ve resmi dilin Türkçe olması bununla ilgilidir.

d. Demokratik devlet

Demokrasi halkın iktidarı yani halkın bizzat kendi belirlediği temsilcilerle yönetilmesidir. Genel oy, eşit oy, seçim serbestîsi, gizli oy, açık sayım ve döküm seçim temel ilkelerindendir.

e. Laik devlet

Laiklik inanç ve düşünceleri nedeniyle kişileri herhangi bir ayırıma tabii tutulmadan, kamu kurallarına uyduğu biçimde serbestçe ibadette bulunmalarıdır.

f. Sosyal Devlet

Devletin sosyal barış ve adaleti sağlamak için sosyal ve ekonomik hayata aktif müdahalesi gerekli görülür. Devlet vergi adaleti, kamulaştırma, sosyal hak sağlama, ulusal geliri arttırma, özelleştirme, eşitlik ve planlama gibi ilkeleri benimsemiştir.

g. Hukuk devleti

Devlet düzeni vatandaşlarına hukuk güvenliği sağlamalıdır.

h. Başlangıç ilkeleri

• Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlılık
• Milliyetçili ve medeniyetçilik
• Çağdaş medeniyet düzeyine ulaşma
• Milli egemenlik
• Anayasa ve hukukun üstünlüğü
• Hürriyetçi demokrasi
• Kuvvetler ayrılığı
• Ülke, millet ile bölünmez bütünlük
• Laiklik
• Yurtta sulh cihanda sulh

3. MADDE; Devletin bütünlüğünü, resmi, dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti

• Dili Türkçedir.
• Bayrağı, şekli kanunla belirtilen, beyaz ay yıldızlı bayraktır.
• Milli marşı “İstiklal Marşı”
• Başkenti Ankara

4. MADDE; Değiştirilemeyecek hükümler

Anayasanın 1’inci, 2’inci ve 3’üncü madde hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.

5. MADDE; Devletin temel amaç ve görevleri

• Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü korumak
• Ülkenin bölünmezliğini korumak
• Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak
• Kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak.
• Kişinin temel hak ve hürriyetini sınırlayan siyasi, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmak.
• İnsanın maddi ve manevi varlığın gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmak.

6. MADDE; Egemenlik

• Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir.
• Türk milleti egemenliğini Anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organ eliyle kullanır.
• Egemenlik kullanımı hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye ve sınıfa bırakılamaz.

7. MADDE; Yasama yetkisi

Yasama yetkisi Türk milleti adına TBMM’nindir. Bu yetki devredilemez.

8. MADDE; Yürütme yetkisi ve görevi

Cumhurbaşkanı ve bakanlar kurulu tarafından, anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılıp yerine getirilir.

9. MADDE; Yargı yetkisi

Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

10. MADDE; Kanun önünde eşitlik

• Herkes dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, din, mezhep vb. sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.
• Hiç kimseye, aile, zümre e sınıfa imtiyaz tanınamaz.
• Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde eşitlik ilkesine karşı uygun hareket etmek zorundadır. Bu ilke ile mutlak eşitlik elde edilmek istenmektedir.

11. MADDE; Anayasanın bağlayıcı üstünlüğü 

• Anayasa bütün kanunların temelidir. Anayasalar, önemli konuların ana başlıklarını düzenler. Yasalar ise bir konunun ayrıntılarını düzenler.
• Kanunlar anayasaya aykırı olamaz.
• Hiçbir kimse veya organ kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz.
• Yasama organı yasa yaparken anayasaya uygun hareket etmek mecburiyetindedir.

Kpss genel kültür vatandaşlık dersine ait 1982 Anayasasına Giriş Bölüm 2 konusunu işledik. 1982 Anayasasına Giriş konumuz anayasa konumuzun temelini oluşturmaktadır. Bir sonraki kpss vatandaşlık dersi konumuz Temel hak ve Ödevler olacaktır.