Türkiye’de Sıcaklık konusu kpss coğrafya dersi iklim elemanlarının bir konusudur. İklim elemanları bir bölgenin iklimini belirleyen temel etkenlerdir. Geçtiğimiz konumuzda Türkiye’nin İklimi ve iklimi etkileyen matematik ve özel konumun etkisi irdelemiştik. Sıradaki konumuzda ise Türkiye’de Sıcaklık bölümünü inceleyeceğiz.
Türkiye’de Sıcaklık
Ülkemizde sıcaklığın dağılışında birçok faktör etkilidir. Bu faktörlerden bazıları şunlardır:
a. Enlem: Ekvatora olan uzaklığı ifade eder. Ülkemiz bulunduğu konum nedeniyle güneyden kuzeye doğru gidildikçe sıcaklığın değeri azalır.
Özel konum şartları bazen enlemin etkisine ters düşen durumlar ortaya çıkarır.
b. Yükselti: Sıcaklı yükselti arttıkça azalır, yükselti azaldıkça artar. Her 200 metre yükseklikte ortalama 1 derece sıcaklık azalır.
c. Denizellik (Nemlilik): Nem oranın fazla olduğu yerlerde aşırı ısınma ve soğuma görülmez. Sıcaklık farkı az olur.
d. Karasallık: Karasallığın olduğu bölgelerde ısınma ve soğumalar hızlı ve fazla olur. Bu yüzden sıcaklık farkı ve mekanik çözünme oldukça fazladır.
Türkiye’de Sıcaklık bir yerin bulunduğu yükseltiye göre 2 biçimde ele alınır.
Gerçek sıcaklık: Merkezin bulunduğu yükseltideki sıcaklığı
İndirgenmiş sıcaklık: Merkezin deniz seviyesindeki (0 metre) sıcaklığıdır.
Türkiye’de Don Olayı
Sıcaklığın 0°C’ nin altına düşmesi sonucunda don meydana gelir. Ülkemizde en az donlu gün sayısı Akdeniz bölgesinde en fazla ise doğu bölgelerimizdedir. Donlu gün sayısı batıdan doğuya doğru bir artış göstermektedir. Bunun en önemli sebebi ise yükseltinin doğu gittikçe artmasıdır.
Türkiye’de Yıllık Güneşlenme Süreleri
Bir bölgenin güneşlenme süresinin belirleyicisi bulutluluk oranıdır. Güneşlenme süresi ile güneş enerjisi arasında doğrudan bir ilişki bulunur.
Türkiye’de Sıcaklığın Dağılışı
Ülkemiz sıcaklık dağılışını izoterm haritalarına bakarak görebiliriz. Ülkemizde en yüksek sıcaklıklar karasallık,enlem değeri ve sıcak hava akımının etkileriyle Güneydoğu Anadolu bölgesinde görülür. Sıcaklıklar enlemin ve matematiksel konumun etkisi ile güneyden kuzeye doğru azalır.
Ülkemizde en düşük sıcaklılar ise Kuzeydoğu Anadolu bölgemizde görülmektedir. Sıcaklıklar karasallığın etkisi ile kış aylarında batıdan doğuya doğru azalır. Karasallık nedeniyle iç kesimlerdeki sıcaklık kıyı bölgelerinden düşüktür. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yıllık sıcaklık farkı oldukça yüksektir, en az olduğu bölge ise Karadeniz bölgesidir.
Kpss genel kültür coğrafya dersine ait Türkiye’de Sıcaklık konusunu işledik. Bir sonraki kpss coğrafya dersi konumuz Türkiye’de Basınç ve Rüzgarlar olacaktır.
ALLAH razı olsun emeğinize yüreğinize sağlık