Trablusgarp Savaşı (1911-1912) ve nedenleri ÖSYM’nin de sevdiği ve özen gösterdiği Tarih konularından biridir. Aslında Trablusgarp Savaşı KPSS tarih konuları içinde ’20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti’ başlığı altında işlenen bir alt başlıktır. Şimdi bu başlık altında işlenecek konulara bir bütün halinde bakalım ve sonrasında Trablusgarp Savaşı konusu inceleyelim.
20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti
- Trablusgarp Savaşı
- Balkan Savaşları
- 1. Dünya Savaşı
- 1. Dünya Savaşı Osmanlı Cepheleri
- 1. Dünya Savaşı’nda Mustafa Kemal’in Bulunduğu Görevler
- Wilson İlkeleri
- 1. Dünya Savaşı’nın Sonuçları ve Barış Antlaşmaları
- Mondros Mütarekesi
- İtilaf Devletleri’nin Osmanlıyı Paylaşma Tasarıları
- Paris Barış Konferansı
- İzmir’in İşgali
Trablusgarp Savaşı (1911-1912)
Trablusgarp Savaşı da diğer tüm savaşlar gibi bazı sebeplerden ortaya çıkmıştır. 1870 yılında siyasi birliğini tamamlayan İtalya, ‘yahu madem ben siyasi birliğimi tamamladım artık bir şeyler yapmam lazım’ der. Sömürgeciliğin de yaygın olduğu bu zamanlarda, İtalya kendini biraz pasif hissetmiş ve bu sömürgecilik yarışında kendini geride görmüş.
Sanayim gelişiyor, hammadde lazım, peki hangi pazara dalsam?
…diye düşünen İtalya, saldırgan politikalarını ve emellerini, artık maalesef eski gücünde olmayan Osmanlı İmparatorluğu’na ait Trablusgarp üzerinden gerçekleştirmeyi düşünüyordu. Buraları alıp Afrika’ya açılmayı düşünen İtalya, Trablusgarp’ı Osmanlı’dan istemiş. Osmanlı da doğal olarak ‘vermem’ deyince savaş kapıya dayanmış. Şimdi bu savaşın çıkma nedenlerini maddeler halinde yazalım.
Trablusgarp Savaşı Çıkma Nedenleri
- Yukarıda belirttiğimiz gibi siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya, alelacele gelişen sanayisi için hammadde ve pazar arayışına girmesi ilk nedendir.
- Yine belirttiğimiz üzere Osmanlı artık eski gücünde değildi ve Trablusgarp’ı koruyacak gücü de yoktu.
- Trablusgarp’ın konum itibariyle İtalya’ya yakın olması ve İtalya’nın burası üzerinden Afrika’ya bir sömürge kapısı açmak istemesi.
- İtalya’dan daha fazla sömürgeye ve güce sahip olan İngiltere ve Fransa’nın , İtalya’yı kendi yanlarına çekmek için buraya saldırmasına göz yummaları bu savaşın çıkma sebeplerindendir.
Bahsettiğimiz üzere Osmanlı artık zayıflamıştı ve gücü kalmamıştı. Bu yüzden buraya ne ordu, ne donanma ne de teçhizat gönderebilmişti. Hal böyle olunca Mustafa Kemal, Enver Paşa, Nuri Bey, Fuat Bey ve Fethi Bey gibi vatanseverlerden oluşan gönüllü subaylar gizlice Trablusgarp’a gitmişler ve yerli halkı örgütlemişlerdir.
Her ne kadar bazı yerlerde başarılı olsak da buraya kafayı takmış olan İtalyanlar, Osmanlıyı barışa razı etmek için Rodos ve On İki Ada ile Çanakkale Boğazı‘nı ablukaya almışlardır. Yine de Osmanlı barışa razı olmadı. Fakat Osmanlı’ya düşman olan sadece bir ülke yoktu. Diğer ülkelerin de emelleri vardı ve bir sonraki konuda işleyeceğimiz 1. Balkan Savaşı patlak vermişti. Zaten güçsüz olan Osmanlı her yerle baş edemiyordu. Dolayısıyla 1. Balkan Savaşı’nın başlaması son damla olmuş ve Osmanlı barış istemek zorunda kalmıştır.
Her barış bir antlaşma ürettiğinden, 1912 yılında Uşi Antlaşması (Ouchy) imzalandı. Peki Uşi Antlaşması hangi ana maddeleri içeriyor? Tarih dersinde önemli bir başlık olan Uşi Antlaşmasını inceleyelim.
Uşi Antlaşması 1912
- Trablusgarp (Trablus ve Bingazi) İtalyanlara bırakılacak.
- Yöre halkı sadece dini yönden halifeye bağlı kalacaktı.
- İtalya Osmanlı üzerindeki kapitülasyonların kaldırılmasına itiraz etmeyecekti.
- Rodos ve On İki Ada Balkan Savaşlarının sonucunda geri verilmek şartı ile geçici olarak İtalya’ya verilecek.
- Trablusgarp’ın Duyun-i Umumiye’ye ödemekle yükümlü olduğu borçlar İtalya tarafından ödenecekti.
- Padişah tarafından Trablusgarp bölgesine Naib-i Sultan denilen bir görevli atanacaktı. Ayrıca şeriat hükümlerinin yürütülmesinde görevli bir kadı atanacaktı.
Böylece Trablusgarp Savaşı konusu tamamlanmış oldu. Bir sonraki KPSS Genel Kültür Tarih dersimizin başlığı 20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti başlığından Balkan Savaşları olacaktır.
ittihat ve terakki bu ülkenin başına gelmiş bir faciadır……
on iki adayı siz alın savaş bitinc verirsiniz b.. verirler.
20. Yüzyıl konuları çıkmıyor Trablusgarp çıkıyor gerisi yok sitede mi yok ben mi bulamıyorum yardımcı olur musunuz
Osman şu haşmetli padişahın 2. abdülhamid neden o zaman mısır ve kıbrısı kaybetmiş onu da anlat bize
merhaba öncelikle konular için teşekkürler. Tarih konularının devamını ne zaman yükleyeceksiniz??
UŞİ ANTLAŞMASIYLA ON İKİ ADAYIDA VERMEMİZE NEDENSE HİÇ ŞAŞIRMADIM 2.ABDÜLHAMİD GİBİ HAŞMETLİ BİR PADİŞAHTAN SONRA İTTİHATÇILARIN YAPTIĞI ANTLAŞMADAN BU MADDE ÇIKMASI OLASILIKSIZ DEİLDİR..
Haşmetli padişahın kıbrisi altın karşılığı ingilizlere veren padişahın mı
2.Abdulhamite söz mü düşüyor meşrutiyeti ilan ettiği halde hareket ordusu İttihatçılar onu tahttan indirmesi mi Yattığı yer cennet olsun o haşmetli padişah o dönemin şartlarında elinden gelenin en iyisini yaptı.
Ama yeterince bilgi yok ben ekpss hazırlanıyorum ama öle ve yeni güncellenmiş bilgiler yok.
Merhaba verdiğiniz değerli bilgilerden dolayı çok teşekkür ederim. Özellikle KPSS’ye hazırlananlar için vazgeçilmez bir site. Tarih konularının devamını bekliyorum. İyi çalışmalar.