Zarflar , diğer adıyla belirteçler KPSS Türkçe konuları içinde yer sözcük türleri başlığı altında işleyeceğimiz bir diğer başlıktır. Bu konuda zarfların özelliklerine ve çeşitlerine değineceğiz. Konuları elimizden geldiğince örneklerle açıklamaya çalışacağız.
Zarflar (Belirteçler)
Zarflar cümle içinde fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ve başka zarfları belirten sözcüklerdir. Belirteçlerin 4 görevi vardır. Bunlar:
- Fiilleri Belirtmek: Durum, zaman, yer-yön, miktar ve soru yönlerinden
- Fiilimsileri Belirtmek: Aynı şekilde durum, zaman, yer-yön, miktar ve soru yönlerinden
- Sıfatları Belirtmek: Miktar yönünden
- Başka Zarfları Belirtmek: Miktar yönünden.
Dün (zaman) =>
Çok (miktar) =>
Aşağı (yer-yön) =>
Nasıl (soru) =>
gittik.
Çok güzel ev
Düzgün konuşanları her zaman daha çok sevmiştir.
Zarfların Özellikleri
Zarflar tek sözcükten oluşabildiği gibi söz öbeği şeklinde de olabilir.
Sakin konuştu.
Çok sakin konuştu.
Önceki derste konuştu.
Kardeşi ders çalışırken konuştu.
Uzun uzun konuştu.
Türkçe dersine girmeden önce konuştu.
Zarflar belirttikleri sözcüklerle yan yana olmayabilir.
Dün akşam Türkçe testlerini çözerken uyuya kalmışım.
Dün akşam, derste yaptıklarımızın tamamını tekrar ettim.
Belki işin gerçek yüzünü yarın öğrenirim.
Belirteçler zarf tümleci olduğu gibi olmayabilir de.
Çok çalışkan, çok iyimser, çok güler yüzlü biridir.
En güzel yıllarını bu şehirde geçirmişti.
Kimi zaman bir zarfın içinde başka zarflar da olabilir.
Çok hızlı konuştuğumu söyleyince yavaşladım.
Zamanında ve düzenli çalışmanın gerekli olduğunu anlayarak iyi işler yaptı.
Çok uyuduğunu söyleyince ona çok kızdım.
Epeyce yorgun bir durumda olduğunu söyleyerek hemen eve döndü.
Zarflar da sıfatlar gibi genellikle isim çekim eki almazlar.
Güzel konuştun.
Doğru söyleyince
Akşama gelecek.
Dersin sonunda geldi.
Zarfların Çeşitleri
Kpss Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan zarfların çeşitleri; durum, zaman, soru, yer-yön ve miktar belirteçleri olarak 5’e ayrılmaktadır.
1) Durum Zarfları: Durum belirteçlerinin görevleri fiillerin ya da fiilimsilerin durumunu belirtmektir. Yani fiile ve fiilimsiye sorulan ‘nasıl’ sorusunun cevabıdır.
Düşünmeden konuşuyor.
Uykusuz kaldığı için durmadan esniyor.
Güzel konuşmak, doğru düşünmek ve düzenli çalışmak görevimizdir.
Sıkıntı içinde yaşanmaz.
- Nitelik Belirteçleri: İyi…, Doğru…, Koşarak…
- Kesinlik Zarfları: Hiç görmedim, asla konuşmaz, kesinlikle gelir, mutlaka…, muhakkak…, katiyen…, ne olursa olsun…, eninde sonunda…, elbete….
- Olasılık Zarfları: Belki…, sanırım…, herhalde…, galiba…, muhtemelen…
- Yineleme ya da Tekrar Zarfları: Yine…, tekrar…, ara sıra…, bir daha…, ayda bir…, sık sık…, durmadan…, ikide bir…, zaman zaman…, yeniden…
- Üleştirme Zarfları: Üçer üçer…, Teker teker…
- Yaklaşıklık Zarfları: Yaklaşık…, hemen hemen…, neredeyse…, aşağı yukarı…, şöyle böyle…, en fazla…, en az…
- Dilek Zarfları: Keşke…, Bari…, İnşallah…
- Koşul ya da Şart Zarfları: Eğer…, Şayet…
- Yanıt Zarfları: Evet, hayır, peki, olur, tamam.
- İşaret Zarfları: Böyle konuşma, Öyle dememeliydin, İşte geldim, Şöyle dikilme.
- Sınırlama Zarfı: Ödevimi ancak iki günde bitirebildim, artık gelmez.
2) Zaman Zarfları: Zaman belirteçlerinin görevi de fiillerin ve fiilimsilerin zamanını belirtmektir. Fiile ve fiilimsiye ‘ne zaman’ sorusu sorulur.
Demin geldi.
Sonra konuşmak istedi.
Eve ancak gelmiş.
Ancak bir haftada ulaşabilirsiniz. (Sınırlama zarfı olarak kullanılmış)
Git ancak fazla kalma. (Ama anlamında, yani bağlaç olarak kullanılmış)
Beni ancak sen anlarsın. (Sadece anlamında, yani edat olarak kullanılmış)
Akşam günün en duygulu saatidir. (isim )
Akşam size uğrarım. (zaman zarfı)
Sabahları çok severim. (isim, belirtili nesne)
Sabahları çok mutlu olurum. (zaman zarfı)
Geçen yıl güzel bir yıldı. (isim)
Onu üç yıl bekledi. (miktar zarfı)
3) Yer – Yön Zarfları: ‘Nere’ sorusuyla fiillerin ve fiilimsilerin yer – yönünü belirten bu belirteçlerdir. ”İleri, geri, içeri, dışarı, öte, beri, aşağı, yukarı” sözcükleriyle de ek almadan bir fiilden ya da fiilimsiden önce gelip yer – yön zarfı olarak kullanılmaktadır.
Hepimiz yukarı çıkmayı düşünürken ileri geçenlerin aşağı indiklerini gördük. (hepsi yer yön zarfı)
Birkaç kişi biraz önce heyecanla aşağı indi. (‘Biraz’ = miktar zarfı, ‘önce’= zaman zarfı, ‘heyecanla’ = durum zarfı, ‘aşağı’ yer-yön zarfı
4) Soru Zarfları: Türkçe sözcük türleri içindeki zarfların bir diğer çeşidi olan soru belirteçleri, soru yoluyla fiilleri ve fiilimsileri belirtir.
Soru zarfları ek almadan fiilden ya da fiilimsiden önce gelir.
Nasıl okumam gerekiyor.
Ne kadar aldım?
Ne kadar kalmak istiyor?
Ne kadar aldığını bilmiyorum.
Ne kadar paran var? (Buradaki ‘ne kadar’ soru sıfatıdır.)
Ne kadara aldın? (Buradaki ‘ne kadar’ soru zamiridir.)
Neden geç kaldın? (Niçin anlamında kullanıldığı için soru zarfıdır.)
Şiir neden söz ediyor? (‘Ne’ -den hal ekini almış ve soru zamiridir.)
Soru zarfı cümleye her zaman soru anlamı vermeyebilir.
Nasıl gideceğini söylemedi.
Nasıl gideceğimi kimden öğrenebilirim? (‘Nasıl’ yine soru zarfı, cümleye soru anlamı veren ise soru zamiri olan ‘kimden’ sözcüğüdür.)
‘Nasıl, niçin, ne zaman, ne kadar, niye’ sözcükleri ek olmadan fiilden ya da fiilimsiden önce gelirse soru zarfı olur.
‘Neden, Ne’ sözcükleri ‘Niçin’ anlamında ise soru zarfı olur.
5) Miktar Zarfları: Azlık – çokluk, ölçü, nicelik belirteçleri olarak da bilinen miktar zarfları, fiillerin, fiilimsilerin, sıfatların ve başka zarfların ‘ne kadar’ sorusuyla miktarını belirtir.
Epeyce düşünceli gözüküyor. (Zarfı belirtiyor)
Fazla konuşmak yorucu. (Fiilimsiyi belirtiyor)
Pek güzel bir yermiş. (Sıfatı belirtiyor)
Çok çalıştık. (Fiili belirtiyor)
Bazı miktar zarfları derecelendirme yapar:
- Eşitlik Derecesi:
Senin kadar becerikli biri.
- Üstünlük Derecesi: ‘Daha, -den, -den daha’ ile olur.
Daha sıcak bir oda.
- En Üstünlük Derecesi: ‘En’ sözcüğü ile yapılır.
En çabuk yürüyen.
- Aşırılık Derecesi: ‘Çok, pek, hayli, epeyce, fazla, ne, ne kadar, böylesine, oldukça, fevkalade’ sözcükleri aşırılık zarflarıdır.
Fazla konuşuyor.
Çok iyi bakıyor.
Böylesine yorgun öğrenci görmedim.
Ne kadar güzel giyiniyor.
Fevkalade güzel konuşuyor.
Kpss genel yetenek Türkçe dersindeki sözcük türlerinden olan zarflar konusunu da tamamlamış olduk. Bir sonraki Türkçe konumuz Edatlar olacak.
Henüz Yorum Yazılmamış ilk yorumu sen yap