5e modeli ve 7e modeli yapılandırmacılığın içerisinde kullanılan öğretim modellerindendir. Yapılandırmacılık bilginin birey tarafından aktif bir biçimde oluşturulduğunu savunur ve öğrencilerin yaparak yaşayarak öğreneceğinden bahsetmektedir. Çağdaş eğitimdeki en etkili öğretim modellerinden biri olan yapılandırmacı yaklaşımlardan birisi de 5e modelidir.
5e Modeli
5e modeli öğrencinin sahip olduğu bilgi ve becerileri aktif bir şekilde kullanmasını sağlayan, öğrencinin araştırma merakını arttıran ve öğrencinin beklentilerine cevap veren bir öğretim modelidir. Kpss soruları içinde fazla yer almasa da şıklarda bolca karşımıza çıktığı için bilmemiz gereken bir konudur.
5e modeli süreci adından da anlaşılacağı üzere 5 aşamadan oluşmaktadır.
1) Giriş: Ön öğrenmelerin değerlendirilmesi, merak uyandırılması, hazırbulunuşluğun ortaya çıkartılması gibi etkinlikleri kapsamaktadır. Öğretmen kavramları, ilkeleri kesinlikle hazır olarak vermez. Sorduğu sorularla öğrencilere hatırlatmaya çalışır.
2) Keşfetme: Öğrenci bir problem durumuyla karşılaştırılır ve bu problemi çözmesi beklenir.
3) Açıklama: Öğrenci problemin nasıl çözüldüğünü, problemi nasıl formüle ettiğini, problemin çözüm yollarının neler olduğunu ve nasıl transfer ettiğini ortaya koyar. Öğrenci bunu tek başına gerçekleştiremeyebilir. Bu yüzden öğretmen ipuçları verir.
4) Derinleştirme: Öğrenci yeni bir problem durumuyla karşılaştırılır. Bu problem çözülürken kavramlara ilişkin alt kavramlara dair yeni formüller elde eder.
5) Değerlendirme: Kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait 5e modelinin son süreci olan değerlendirme sürecini öğrenci ve öğretmen birlikte gerçekleştirir. Süreç yönelimli bir değerlendirme vardır.
Sürecin sonunda ilk dört basamağı betimleyen bir rapor öğrenciden istenir.
7e Modeli
Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri içinde yer alan 7e modeli, 5e modelinin daha gelişmiş bir üst modeli olarak karşımıza çıkar.
1) Teşvik Etme: Öğrenci ön bilgileri ve ne düşündükleri ortaya çıkartılır. Öğrenciler yeni anlatılacak konuyla ilgili düşünmeye sevk edilmektedir.
2) Keşfetme: Öğrenciler etkinlik dahilinde serbest düşünerek tahminler yapar, hipotez kurarlar. Çözüm yönelik alternatif deneyler yapan öğrenciler buldukları sonuç üzerinde tartışırlar.
3) Açıklama: Öğrenciler grup tartışmaları ve öğretmenin rehberliğinde seçilen kavramların açıklama ve tanımlamalarını yaparlar. Ayrıca öğretmenin yaptığı açıklamaları dinleyen öğrenciler bu açıklamaları dinleyerek yorumlamaya çalışırlar.
4) Genişletme: Öğrencilerin kavramları, tanımlamaları ve açıklamaları araştırmaları ve bunları kullanılması istenir. Öğrenciler önceki bilgilerinin yardımıyla yeni soru ve çözüm yolları üretir. Tüm bunları yaparken öğrenci, öğretmenin teşvikine ihtiyaç duyar ve gerekli bilgi ve delillere sahip olduklarının farkına varılması sağlanır.
5) Kapsamına Alma: Öğretmen mevcut kavramların diğer alanlardaki anlamlarını da hatırlatır, karşılaştırır ve bu yolla yeni kavramlar oluşturur. Bu yönde öğrencilere yeni sorular sorulur. Öğrenciler ise yeni kavramlarla önceki öğrendikleri kavramlar arasındaki ilişkiyi görürler.
6) Değiştirme: Grup tartışması yoluyla kavramlar hakkında bilgi paylaşımı yapılır. Grup tartışmasıyla öğrencilerin fikirleri değişebilir. Fikirleri değişen öğrenciler bu yolda yeni plan ve deneyler yapmalıdır.
7) İnceleme – Sınama: Kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersinin 7e modelinin son aşaması olan inceleme aşamasında öğretmen, öğrencilerin kazandıkları yeni kavram ve becerileri inceler , bunları ölçerek davranış değişikliklerinin sebeplerini açıklamaya çalışır. Öğretmenin açık uçlu sorularına karşılık öğrenciler delillerini ve açıklamalarını ortaya koyarak açık uçlu cevaplar vermeye çalışır.
Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait 5e modeli ve 7e modeli konuları tamamlanmıştır. Bir sonraki konu İşbirliğine Dayalı Öğrenme konusu olacaktır.
5E ne demek, Enter, explain, Explorer, …
çözümü “ortaya koyar” ne demek? daha açık bir fiil kullanır mısınız?