Öğretim İlkeleri
Yapılandırmacılık
5e Modeli ve 7e Modeli
İşbirlikli Öğrenme
Probleme Dayalı Öğrenme
Proje Tabanlı Öğrenme 
Beyin Temelli Öğrenme 
Çoklu Zeka Kuramı (Gardner) 
Okulda Öğrenme Modeli 
Etkili Öğretim Modeli
Tam Öğrenme Modeli
Öğretim Etkinlikleri Modeli (Gagne)
Anlamlı Öğrenme
Temel Öğretme Modeli

Öğretim Yöntem ve Teknikleri (ÖYT) konusu Kpss’nin Eğitim Bilimleri soruları arasında çıkmaktadır. Kpss her yıl bu konudan 30 tane soru sormaktadır ve soruların zorluk dereceleri her yıl değişmektedir. Ancak bu yıl eğitim bilimleri soru sayıları değiştiği için kpss öyt soruları da aynı oranda değişecektir. Kpss A grubu öğretmen adaylarını bu konular özellikle ilgilendirmektedir. Çünkü öğretim yöntem ve teknikleri uygulamasını en çok görecekleri konulardır. Bu konuyu öğrenen öğretmen adayları, ileri zamanlarda memurluk hayatına girince de bu dersin faydalarını görecektirler.

ÖYT konuları; Öğretim ilkeleri,Öğrenme ve Öğretme kuramları, Öğretim stratejileri, Öğretim yöntemleri, Öğretim teknikleri, Sınıf yönetimi ve Öğretmenlik mesleğine giriş konularını kapsamaktadır. Sözel ağırlıklı bu dersin konularına yukarıdan ulaşabilirsiniz.

Herkese Başarılar.

Bu yazı Kpss Öğretim Yöntem ve Teknikleri (ÖYT) ilk olarak şurada görüldü: .

Temel Öğretme Modeli Glasser tarafından ortaya atılmıştır. Temel Öğretme Modeli bilişsel kuramdan etkilenmiştir. Konumuzda Temel Öğretim Modeli Basamakları ve Bireyselleştirilmiş Öğretim Sistemini inceleyeceğiz. Önceki konumuzda Anlamlı Öğrenmeyi işlemiştik. Sıradaki konumuz ise kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersi Temel Öğretme Modeli olacaktır.

Temel Öğretme Modeli

Glasser insanların ihtiyaçlarını beş grupta toplamıştır. Bunlar :

1. Fizyolojik ihtiyaçlar
2. Sevgi
3. Güç
4. Özgürlük
5. Eğlence

Glasser, öğretme işinin en iyi sınıfta okulda öğretmen tarafından yapılacağını vurgular. Temel Öğretme Modeli sistem yaklaşımına dayalı olarak geliştirilmiştir. Bu model dört öğeden oluşmaktadır.

Temel Öğretim Modeli Basamakları

1. Öğretim hedefleri

Öğrencilere sürecin sonunda kazandırılacak yeterliliklerdir.

2. Giriş davranışları

Öğrencinin gelişim özellikleri, eğitim ihtiyaçları, özgeçmişi, yetenekleri gibi öğrenme için gerekli olan faktörlerdir.

3. Öğretim İşlemleri

Bu aşama 1. ve 2. aşamalara bağlı olarak yapılır. Eğitim ortamlarının düzenlenmesi, öğretim ilke, yöntem ve teknikleri, araç ve gereçlerin belirlenmesidir.

4. Değerlendirme

Öğretim süreçlerinin düzeyinin belirlenmesidir. Belirleme sonunda varsa öğrencilerin öğrenme eksiklikleri giderilir, yanlışları düzeltilir ve başarı düzeyi hakkında bilgilendirilir.

Sınıfta başarılı olmak için iç ve dış pekiştireçler önemlidir. Öğrenciye yüksek nitelikli öğrenme- öğretme etkinlikleri yapılmalıdır. Sınıf ortamı samimi, destekleyici ve içten olmalıdır. Öğrenci kendi çalışmasını değerlendirmeli ve geliştirmelidir.

Bireyselleştirilmiş Öğretim Sistemi

Bireyselleştirilmiş öğretimde her öğrencinin kendi yetenek düzeyine uygun düzeye yönlendirilmesi beklenmektedir. Ayrıca kendi düzeylerine uygun öğrenme tekniklerinin uygulanması ve sonuçta her bireyin kendine özgün düzeylerde davranması beklenmektedir. Bireyselleştirilmiş öğretimde, bireylerin sahip oldukları özellikler göz önüne alınarak bir sınıfta toplanabilirler. Fakat bu durum bazı problemler ortaya çıkarabilmektedir. Bu olasılıkta dikkate alınarak farklı yaklaşımlar da geliştirilmiştir. Tamamlayıcı sınıflarda özel ders verme, derecelendirilmiş okullar, farklı sınıflar veya ders geçme programları geliştirilen faaliyetlerdir.

Sınıfta bulunan öğrenci sayısı arttıkça her öğrenciye düşen zamanda azalma olacaktır. Özel ders aldırma imkanı olan veliler bunun çocuk için başarıyı arttırdığını bilmektedirler. Çünkü bu süreçte öğretmen sadece tek öğrenci ile ilgilenecek ve onun eksiklerini, yanlışlarını anında görüp müdahale edebilir. Bir sınıfta bulunan öğrencilerin yaşları, yapıları benzer olsa da bunlar arasında büyük bireysel farklılıklar bulunmaktadır.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersi Temel Öğretme Modeli konusunu tamamladık. Bir sonraki kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersi konumuz Kolb’un Öğrenme Stilleri olacaktır.

Bu yazı Temel Öğretme Modeli ilk olarak şurada görüldü: .

Anlamlı Öğrenme bilişsel yaklaşıma dayanan ve sunuş yolu ile öğretimin etkililiğini savunan bir öğrenme biçimidir. Ön organize ediciler ve örgütleyiciler önemli yer tutar. Önceki kpss konumuzda Öğretim Etkinlikleri Modelini işlemiştik. Sıradaki konumuz Anlamlı Öğrenme olacaktır.

Anlamlı Öğrenme

Asubel tarafından geliştirilen anlamlı öğrenme, ön organize ediciler ile basitten karmaşığa doğru sıralanan içeriğin, ön öğrenme ve öğrenilecek malzeme arasında bağ kurmasını sağlar. Benzerlik ve farklılıklar bu yolla daha iyi kavranabilir. Ders kitaplarının örgütleyiciler kullanılarak düzenlenmesi anlamlı öğrenmeyi sağlar. Öğretmenin amacı bu modelle, öğrencinin verilen bilgiyi anlamasını sağlamak için daha önceki öğrendiklerini yeni bilgileri ile ilişkilendirilmesine, birleştirilmesine  yardım etmektir. Çünkü Asubel  insanların yeni bilgilerini eski bilgileri ile ilişkilendirerek, kendi bilgi birikimleri ve sistemleri içine yerleştirerek öğrendiğini savunmaktadır. Bireyin bu süreçte sıklıkla kavram haritalarından faydalandığını belirtir.

Anlamlı Öğrenmede Dikkat edilmesi Gerekilen Noktalar

1. Organize edici bilgiler kullanılmalıdır. Önemli kavramların terimini verme, açıklama. Derste geçen genellemeler ve ilkeler önceden önceden verilmelidir. Konunun ana hatları önceden belirlenmeli ve öğrencilere önceden verilmelidir.

2. Anlatımda bol ve farklı örnekler kullanılmalıdır.

3. Konu resim, şema, grafik gibi araçlarla desteklenmelidir.

4. Kavram ve ilkelerdeki benzerlik ve farklılıklar üzerinde durulmalıdır.

5. Bilgiler organize edilmiş bir bütünlükte olmalıdır.

6. Ezberlemeye öğrenciler teşvik edilmemelidir.

7. Öğrencilerin konuyu öğrenirken kendilerini rahat hissetmeleri sağlanmalı böylelikle kendi görüşlerini rahatça söyleme ve takıldıkları yerleri sorma olanakları olmalıdır.

Asubel öğrenmeye genellikle anlamlılık açısından bakar. Eski bilgiler ile yeni bilgilerin bilişsel yapıda bulunan mevcut bilgi ile birleşerek anlamlanması halinde yeni bilgiler öğrenilir.

Ön organize ediciler öğrenciye derste işlenen konu ile ilgili ilişkileri, neyden oluştuğunu, neye ait olduğunu ve ne işe yarayacağı hakkında bilgiler verir. Öğrenci ön bilgileri önemlidir çünkü eski öğrenmeler ve bilgilerle ilişkilendirilen bilgilerin kalıcılığı artar. Bunlar sözel bilgiler, şekil, şema, somut modeller, grafikler, benzetimler, kavram haritaları ve özetler olabilir. Öğretmenin tahtaya o gün hangi derste hangi konuyu işleyeceğini ve konun alt başlıklarını önceden tahtaya yazması, ulaşılacak hedefleri açıklaması birer organize edici etkinliktir.

Yeni bilgiler için alt yapı oluşturan, çerçevesini çizen, önceden öğrenilen bilgiler ile ilişkisini kuran işlemlere örgütleyici denir. Örgütleyici kullanmanın amacı anlamlı öğrenme sağlamaktır.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersi Anlamlı Öğrenme konusunu tamamladık. Bir sonraki öğretim yöntem ve teknikleri dersi konusu Temel Öğretme Modeli olacaktır.

Bu yazı Anlamlı Öğrenme ilk olarak şurada görüldü: .

Öğretim Etkinlikleri Modeli

Gagne’ye göre Öğretim Etkinlikleri Modelinde öğrenme dışsal ve içsel faktörlerin etkileşimi ile gerçekleşir. Öğrenme gözlenebilen davranışlardan anlaşılır ve beyinde gerçekleşir varsayımını savunur. Öğrenme için dış şartlar kadar iç şartlarında etkili oluğunu savunur. 

Öğretim Etkinlikleri Öğeleri

1. Dikkat çekme: Motivasyonu harekete geçirme. Hikaye, anı, fıkra anlatma, bilmece sorma, farklı kıyafet giyme gibi.

2. Hedeften haberdar etme: Güdülenmeyi sağlama, hedefi belirtme.

3. Önceki öğrenmelerle ilişkilendirme: Kısa süreli bellek aktifleşir, ön koşul öğrenmeler hatırlanır.

4. İçeriği sunma: Uyarıcı materyaller sunma.

5.Rehberlik yapma: Bilgiyi uzun dönem hafızaya kodlama ve öğrenmede rehberlik etme.

6. Performansı ortaya çıkarma: Öğrenci öğrendiklerini uygular, problem çözme davranışını gösterme imkanı bulur.

7. Dönüt sağlama: Doğru performans için destek ve değerlendirme sağlama.

8. Performans değerlendirme: Süreç ve ürün değerlendirilir.

9. Öğrenilenlerin kalıcılığını sağlama ve transferini güçlendirme: Hatırlama ve transferi güçlendirme.

Gagne’nin Öğrenme Ürünleri

Sözel Beceriler

Bloom’un taksonomisinde bilgi basamağına denk gelen ön koşul öğrenmelerdir.

Zihinsel Beceriler

Öğrencilerin nasıl öğrenecekleri ile ilgilidir. Beceriyi açık olarak gösterme, bilgiyi kullanma ve uygulamadır. Beş aşamadan oluşur. Bunlar;

a. Ayırt etme

b. Somut kavramlar

c. Tanımlanmış kavramlar

d. Kurallar

e. Çoklu kural uygulama

Bilişsel Stratejiler

Metabilişsel stratejilerin işe konularak dikkat toplama, öğrenme, hatırlama ve düşünmeye rehberlik eden stratejidir.

Tutumlar

Herhangi bir kişi, grup, olay veya nesneye karşı davranışları etkileyen içsel durumlardır.

Devinişsel (Motor) Beceriler

Zihin ve kas koordinesi gerektiren öğrenmelerdir.

Gagne’nin Öğrenme Hiyerarşisi

1. İşaret Öğrenme

Klasik koşullanma ile aynı şeydir.

2. Uyarıcı/ Yanıt Öğrenme

Bu aşamada birey uyarıcı ve davranış arasındaki bağı öğrenir.

3. Zincirleme/ Motor Öğrenme

4.Sözel Öğrenme

5. Ayırt etmeyi Öğrenme

6. Kavram Öğrenme

7.İlke Öğrenme

Kavramlar arası ilişkilerin, neden- sonuç ilişkilerinin öğrenildiği aşamadır.

8. Problem Çözme

En üst düzey öğrenmedir.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersi Öğretim Etkinlikleri Modeli inceledik. Bir sonraki öğretim yöntem ve teknikleri dersi konumuzda Anlamlı Öğrenmeyi inceleyeceğiz.

Bu yazı Öğretim Etkinlikleri Modeli (Gagne’nin Eğitim Durumları) ilk olarak şurada görüldü: .

Tam Öğrenme Modeli her öğrenciye uygun koşul, yöntem ve zamanın sağlanması ile etkili öğretimin mümkün olduğunu savunur. Önceki konumuzda Etkili Öğretim Modelini incelemiştik. Şimdiki konumuzda ise Kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersinden Tam Öğrenme Modelinin değişkenlerini, uygulama aşamalarını ve ek öğretim hizmetlerini irdeleyeceğiz.

Tam Öğrenme Modeli

Uygun ortam ve öğrenme koşulları sağlandığında hemen hemen herkesin bir şeyi öğrenebileceği varsayımına dayanır. Tam Öğrenme Modeline göre öğrenemeyen öğrenci yoktur,  öğretemeyen öğretmen vardır. Bir sınıftaki öğrencilerin başarılı olmaları, hazırbulunuşluklarına uygun öğretim almalarına ve ihtiyaçları olan zamanın verilmesine bağlıdır.

Konuların küçük birimlere ayrılarak aşamalı öğretimi yapılır. Bir aşama öğrenilmeden, başarılmadan diğerine geçilmez. Eksiklerle ilgili ek öğretim yapılır ve öğrenme tamamlanır.

Tam Öğrenme Modeli Değişkenleri

Öğrenci niteliği: Öğrenci duyuşsal ve bilişsel giriş özellikleri ve davranışları, öğrenme için gerekli ön şartların sağlanması önemlidir.

Öğretim hizmetleri niteliği: İpucu, pekiştireç, dönüt, düzeltmenin etkin şekilde kullanılmasını gerektirir.

Öğrenme ürünleri: Öğrenci nitelik ve öğretim hizmetleri niteliğine bağlı olarak değişen öğrenmedir.

Tam Öğrenme Modeli uygulama aşamaları;

Tam Öğrenme Modelinde Ek Öğretim Hizmetleri

Bu modelin en önemli sınırlılığı hızlı öğrenen öğrencinin diğerlerini beklemek zorunda kalmasıdır.Bireysel farklar göz ardı edilebilir, öğretmen iş yükü artar, zaman ve maliyet yükselir.

Kpss eğim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersi Tam Öğrenme Modelini inceledik. Bir sonraki öğretim yöntem ve teknikleri dersi konumuzda Öğretim Etkinlikleri Modelini inceleyeceğiz.

Bu yazı Tam Öğrenme Modeli ilk olarak şurada görüldü: .

Etkili öğretim modeli kpss eğitim bilimleri öyt dersine ait öğretim modellerinden birisidir. Slavin’in geliştirdiği etkili öğretim modeli öğrenme düzeyini etkileyen değişkenlerin çözümlenmesi yoluyla, öğrenme başarısının arttırılabileceği varsayımına dayanan bir öğrenme modelidir. Okulda öğrenme modelinde olduğu gibi etkili öğretim modeli de temel öğelere ve değişkenlere sahiptir.

Etkili Öğretim Modeli

Kpss eğitim bilimleri öyt dersine ait etkili öğretim modeli 4 tane temel değişkene sahiptir.

1) Öğretimin Niteliği: Bir öğrenme malzemesinin öğrencide oluşturduğu anlamdır. Malzeme ne kadar anlamlı ise öğrenme de o kadar nitelikli demektir. Bir başka deyişle öğretimin niteliği, öğrencilerin ön bilgileri ile yeni bilgiler arasında anlamlı ilişkiler kurdurabilmeli, uygun ipuçları ve işaretler kullanılarak dersin öğrenci için zevkli ve çekici hale getirilmesi olarak sunulmalıdır.

2) Öğretim Düzeyini Uygun Hale Getirme: Toplu öğretim modelinde karşılaşılan en büyük sıkıntı bireysel farklılıklardır. Bu yüzden öğretimin bireyselleştirilmesi gerekir.

Sınıf ortamında bazı öğrenciler diğerlerinden daha hızlı öğrenirken bazıları da önkoşul öğrenmelerin yetersizliği ya da zaman yetersizliği yüzünden daha yavaş öğrenmektedir. İşte bu amaçla çok yönlü öğretim etkinliklerine başvurulması, etkili öğretim modelinin savunduğu yöntemdir.

3) Güdülenme: Teşvik de diyebileceğimiz güdülenme, öğrencilerin öğrenmeye ilişkin merak ve heyecanlarını uyandırmak amacıyla, öğretmenlerin başvurması gereken yöntemlerin başında gelmektedir. Gerçek yaşamdan alınan örnekler, bu örneklerle beraber öğretim yaşantılarının desteklenmesi önemlidir. Ayrıca öğrenilenlerin günlük hayatta nasıl kullanılacağının açıklanması ve öğrenme çabalarının ödüllendirilmesi güdülenmeyi olumlu yönde etkiler ve etkili öğretim modelinin yürümesini sağlar.

4) Zaman: Kpss öyt dersinde etkili öğretim modelinin son değişkeni olan zaman kavramı da, uygun zaman miktarının öğrenciye verilmesi gerektiğinden önemlidir.

Etkili bir öğretimin gerçekleşmesi için zamanın verimli kullanılması önemlidir. Öğrencilerin öğretim yaşantılarına aktif bir biçimde katılmaları, zaman kayıplarına ve sınıfta sorunların oluşmasına karşı da etkili bir çözümdür.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait Etkili Öğretim Modeli ve bu modele ait değişkenlerin konu anlatımı tamamlandı. Bir sonraki kpss öğretim yöntem ve teknikleri konusu Tam Öğrenme Modeli olacaktır.

Bu yazı Etkili Öğretim Modeli ilk olarak şurada görüldü: .

Okulda öğrenme modeli Caroll’un bir makalesinde, öğrencilere öğrenmesi için gerekli süre verildiğinde tüm öğrencilerin belirlenen öğrenme düzeyine ulaşabileceğini belirtmesinden sonra ortaya çıkmış bir öğrenme kuramıdır. Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersi dahilinde işlenen okulda öğrenme modeli özelliklerini ve önemli noktalarını işleyelim.

Okulda Öğrenme Modeli

Kpss eğitim bilimleri öyt dersine ait okulda öğrenme modeli Caroll’un öne sürdüğü bir kuramdır. Caroll’a göre, her öğrenci aynı düzeyde öğrenebilir. Ancak öğrenciler hızlı ya da yavaş öğrenebilir. Böylece öğrenmede önemli olan belirleyici değişkenin zaman olduğuna vurgu yapmıştır.

Okulda öğrenme modeli öğeleri zaman kavramı ile açıklanmaktadır. Bu öğeler öğrenci nitelikleri ve öğretim sürecinden oluşmaktadır.

Yetenek: Öğrenilecek olan şeyin tam olarak öğrenilebilmesi için ihtiyaç duyulan zaman miktarıdır.

Öğretimden Yararlanma Yeteneği: Öğrencinin hazırbulunuşluğudur. Burada kastedilen, öğrencinin bir öğrenme özelliğini anlayabilmesi için gerekli olan ön bilgilerin ve geçmiş öğrenmelerin yeterli olmasıdır.

Sebat – Sabır: Kpss öyt dersindeki okulda öğrenme modeli öğelerinden biri de sabırdır. Tutumla ilişkili olan bu kavram, öğrencilerin öğrenme etkinliğine gönüllü olarak katılması ve harcadıkları zaman şeklinde ifade edilmektedir.

Fırsat: Öğrenme için verilen zamanı ifade eder. Bilindiği üzere okulda öğrenme için ayrılan sabit bir süre vardır. Caroll her öğrenciye kendi öğrenme zamanının ayrılmasını savunmaktadır.

Öğretimin Niteliği: Öğrenme yaşantılarının öğrencilerin bireysel beklenti ve gereksinimlerine göre uygun bir şekilde desteklenmesidir. Yeteneğe bağlı sürenin dışında ek zaman gerektirmeyecek öğretim hizmetini ifade etmektedir.

Caroll, bu öğelerden de anlaşılacağı üzere öğrenme düzeyinin hangi oranda gerçekleşeceğini belirtmiştir. Öğrenme düzeyi, öğrenme için harcanan sürenin, öğrenme için gerekli olan süreye oranıyla belirlenmektedir. Bu yüzden öğrenme için gerekli olan süreye göre , öğrenme için harcanan süre ne kadar fazla olursa öğrenme düzeyi de bir o kadar artacaktır.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait Caroll’un okulda öğrenme modeli konu anlatımı tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersi konu anlatımı Caroll’un yönteminden ilham almış olan Etkili Öğretim Modeli konusu olacaktır.

Bu yazı Okulda Öğrenme Modeli ilk olarak şurada görüldü: .

Çoklu zeka kuramı Gardner’ın oluşturduğu bir kuramdır. Kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait çoklu zeka kuramı konusunda, önce çoklu zekanın özelliklerini daha sonra da çoklu zeka alanlarını işleyeceğiz.

Gardner’a göre zeka, bir ya da daha fazla kültürde değeri olan bir ürüne şekil verme yeteneğidir. Bu bağlamda Gardner’a göre 8 zeka alanı vardır. Şimdi çoklu zeka kuramının özelliklerini ve alanlarını irdeleyelim.

Çoklu Zeka Kuramı

Kpss öyt dersine ait çoklu zeka kuramının özelliklerini sıralayalım.

• İnsanlar çok farklı zeka alanlarına sahiptir. Ancak zeka tektir.
• Herkesin kendine özgü bir zeka profili vardır.
• Zekaların her biri farklı gelişime sahiptir.
• Bütün zeka alanları dinamiktir.

• Etkinlikler tüm zeka türlerini arttıracak şekilde olmalıdır.
• Bir zeka alanı kullanılırken diğer alanlardan faydalanılır.
• Kişisel altyapı, kültür, kalıtım ve inançlar zeka alanlarını etkiler.
• Zeka öğrenilebilir ve öğretilebilir.

• Zeka dinamik bir yapıya sahiptir.
• Zeka kendi içinde bütündür.

• Tek bir zeka alanına dönük etkinlikler yapılmamalıdır.
• Bir alandaki gelişme, diğer alanlardaki gelişmeleri de etkiler.

Zekanın Gelişimini Etkileyen Faktörler

Kpss eğitim bilimleri öyt dersinde çoklu zeka kuramında zekanın gelişimini etkileyen faktörler şunlardır:

Biyolojik Nitelikler

• Kalıtım.
• Doğum öncesi ve doğum sırasındaki çevre.
• Beslenme

Kişisel Geçmiş

• Yetişme sürecinde model alınan kişinin özellikleri.
• Sosyo-kültürel çevre.
• Kaynaklara ulaşma şansı.
• Tarihsel dönem (Bölük yaş kuşağı).

• Yaşanılan coğrafya.

• Aile.
• Kristalleştirici deneyim. Yani yeteneklerimiz ölçüsünde fırsat verilmesi.

• Felce uğratıcı deneyim.

Çoklu Zeka Alanları

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait çoklu zeka kuramı ile beraber çoklu zeka alanları 8 tanedir.

1) Sözel Zeka Alanı – Dilbilimsel Zeka Alanı

• Sözlü ve yazılı dili etkili kullanma becerisi vardır.
• İçinde yaşadıkları toplumun dilinin sanatlarını, vurgularını, yöresel farklarını çok iyi kullanırlar.

• Kelime hazneleri geniştir.
• Okuma, yazma ve dinleme yoluyla öğrenirler.
• Sunuş yoluyla öğretim ve düz anlatım kullanılabilir.

2) Mantıksal Zeka – Matematiksel Zeka

• Gruplayarak, sınıflayarak ve soyutlayarak öğrenirler.
• Akıl yürütme ilkelerini etkin kullanırlar.
• Muhakeme becerileri üst düzeydedir.
• Eleştirel düşünce mevcuttur. Neden sonuç ilişkisini ararlar. Deterministtirler.
• Bilimsellik arayışı vardır.
• Sorgulayıcıdırlar.
• Araştırma inceleme, problem çözme, proje tabanlı öğrenmeler uygundur.

3) Görsel Zeka – Uzamsal Zeka

• Üç boyutlu düşünme yeteneğinin sonucudur.
• Hayal güçleri kuvvetlidir.
• İmgeleştirme kapasiteleri yüksektir.
• Nesneler arası ilişkileri çabuk görürler.
• Görünmenin arkasındaki görünmeyenleri görürler.
• Görsel metaforları (benzetmeler) kullanırlar.

4) Müzikal Zeka – Ritmik Zeka

• Ritim ve melodilerle öğrenirler.
• Çok sık kullanılan bir zeka alanı değildir.
• Simetri arayışı vardır.

5) Bedensel Zeka – Kinestetik Zeka

• Duygu ve düşüncelerin aktarımında bedenlerini etkin bir biçimde kullanırlar.
• Taklit yetenekleri oldukça güçlüdür.
• Söylenenlerden çok yapılanlar hatırlanır.
• Beden dilini etkin bir şekilde kullanırlar.

• Psikomotor becerilerin ortaya konmasında başarılı tiplerdir.

6) Bireysel Zeka – Öze Dönük Zeka

• Bireyin kendisini anlama, duygu ve düşüncelerini yönlendirme gücünü ortaya koyar.
• Yalnız kalmaktan, bireysel çalışmalardan, özgün projelerden zevk alırlar.
• Bağımsızlık arayışı vardır.
• Kendileri hakkında eleştirel düşünebilirler. Yansıtıcı düşünmeye sahiptirler.
• Özgüven ve özsaygıları yüksektir.
• Kopya ve taklitten uzaktırlar.
• İzlerken öğrenme baskındır.
• Kendilerini çok iyi tanıdığı için insanları da çok iyi tanırlar.

7) Sosyal Zeka – Bireylerarası Zeka

• İnsan ilişkilerinde, kendini ifade etmede ve empatide başarılıdırlar.
• İşbirliğiyle öğrenirler.
• Yüksek iletişim becerileri vardır.
• Yakın ve samimi ilişkiler kurarlar.

8) Doğa Zekası – Varoluşçu Zeka

• Tabiata karşı bakışın belirlendiği zeka alanıdır.
• Sürekli doğada denge arayışı vardır.
• Çevreye karşı hassastırlar.

Kpss eğitim bilimleri öyt dersine ait Çoklu Zeka Kuramı özellikleri ve Çoklu Zeka Kuramı alanlarının konu anlatımı tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss öğretim yöntem ve teknikleri konusu Okulda Öğrenme Modeli olacaktır.

Bu yazı Çoklu Zeka Kuramı ilk olarak şurada görüldü: .

Beyin temelli öğrenme kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait öğrenme modelleri içinde yer almaktadır. Beyin temelli öğrenme kuramının savunucusu Hebb, nörofizyoloji çalışmaları yaparak bu öğrenme modeline öncü olmuştur. Araştırmalarında genel yeteneğin çocukluk yaşlarında geliştiğini, insan beyindeki sağ ve sol lobları aynı anda çalıştırabildiğini, beynin paralel işlemci olduğunu ve insanın hayatında amaçlanmayan olguları da öğrendiğini belirtmiştir. Yani gizil öğrenme üzerine vurgu yapmıştır. Şimdi beyin temelli öğrenme ilkelerini işleyelim.

Beyin Temelli Öğrenme İlkeleri

Kpss eğitim bilimleri öyt dersine ait beyin temelli öğrenme ilkeleri şunlardır:

• Beyin, paralel bir işlemcidir.
• Öğrenme fizyolojiyle ilgilidir. Beslenme, uyku gibi nitelikler beynin çalışmasını doğrudan etkiler.
• Anlamı oluşturma ve araştırma doğuştandır. Yaşamsal bir niteliğe sahiptir.
• Örüntü oluşturmada beklentiler, ilgiler, tutumlar gibi duygular önemlidir.

• Beyin parça ve bütünleri eş zamanlı işler.

• Öğrenme hem odaklanmış dikkati, hem de çevresel algıyı içerir. Dikkat edilen uyarıcılarla birlikte dikkat edilmeyenler beyine yansıtılır.

• Öğrenme bilinçli ve bilinçsiz süreçleri içerir. Farkına varmadan öğrenilenler gecikmeli olarak ortaya çıkarlar ve karar belirleyicidirler.
• İki tür bellek vardır.

• Olgu ve beceriler uzamsal bellekte yer alır.
• Öğrenme teşvikle artar, tehditle azalır. Güdülenme ilk defa burada yer alır.
• Her beyin tektir, biriciktir.

• Genel uyarılmışlık hali ve kaygı orta düzeyde olmalıdır.

Beyin Temelli Öğrenmenin Eğitime Yansıması

• Okul öncesi ve ilköğretimde çocuğa zengin bir öğrenme çevresi oluşturulmalıdır.
• Öğrenme çağrışımsal ilkelere göre oluşur.
• Normal düzeyde uyarılma tüm yaşam fonksiyonları için gereklidir.
• Aşırı kaygı ve düşük kaygı öğrenmeyi olumsuz etkiler.

Nörofizyolojiğin Uygulanmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Teklik, biriciklik: Bireysel farklılıklara dikkat edilmesi.
• Değerlendirme: Anında dönüt ve düzeltmenin verilmesi. Yanlış snaps oluşumların önüne geçmek önemlidir. Ayrıca bireye öz değerlendirme becerisi kazandırılmalıdır.
• Duygular: Duyguların açıklanmasında bireyler cesaretlendirilmelidir.

• Anlama: Bütüncül öğrenmeye izin verilmelidir. (Gestalt Yaklaşım)
• Çoklu yol: Çoklu zeka kuramının kullanımı önemlidir.
• Beyin ve beden birlikteliği: Yaparak yaşayarak öğrenmeye vurgudur.
• Beslenme
• Döngü ve Ritim: Ders esnasında enerjik etkinliklere yer verilmesidir.

Akıl Yürütme Yoluyla Öğretme (Hebb)

Akıl yürütme yoluyla öğretmenin parçaları olan tümevarım, tümdengelim ve analojiyi (özelden özele akıl yürütme) ilk kez Hebb ortaya koymuştur. Akıl yürütme yoluyla öğretme, en güvenilir ve en sağlam öğrenme türüdür.

Akıl yürütme yoluyla öğrenmede rastlantısallığa yer verilmez.

Kpss eğitim bilimleri öyt dersine ait Beyin Temelli Öğrenme ve Akıl Yürütme Yoluyla Öğretme konuları tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss öğretim yöntem ve teknikleri konusu Çoklu Zeka Kuramı olacaktır.

Bu yazı Beyin Temelli Öğrenme ilk olarak şurada görüldü: .

Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin yaşamlarında karşılaşabilecekleri problemleri sınıf ortamında farklı disiplinlerle bağlantı kurarak bir senaryo çerçevesinde çözmeye çalıştıkları öğrenme yaklaşımıdır. Kpss öğretim yöntem ve teknikleri içindeki proje tabanlı öğrenme özellikleri, proje konularının özelliklerini, dersin işlenme aşamalarını, proje uygulanırken dikkat edilecek noktaları ve proje temelli öğrenmenin yararları ve sınırlılıklarını bu bölümde irdeleyeceğiz.

Proje Tabanlı Öğrenme Özellikleri

Kpss eğitim bilimleri içindeki proje tabalı öğrenme savunucuları Bruner ve John Dewey’dir. Kpss öyt dersinde yer alan proje tabanlı öğrenme temel özelliklerini liste halinde sıralayalım.

• Proje temelli öğrenmede disiplinler arası bir problem ya da senaryo üzerinde çalışılır.
• Grupla ya da bireysel olarak gerçek yaşama uygun beceriler kazandırma amacı yürütülen bir yöntemdir.
• Sonunda bir ürün ortaya konulması istenir ancak önemli olan süreçtir.
• Öğretmen rehberdir.
• Pragmatik, ilerlemeci bir anlayış vardır.
• Araştırma ve inceleme içersinde, uygulamadan değerlendirmeye beceriler kazandırılır.
• Sentez basamağı daha ağırlıklıdır. Direkt uygulamadan başlar.

J. Dewey

• Tek çözüm yolu asla olmamalıdır.

• En az iki disiplinden yararlanılması gerekir.
• Üst düzey zihinsel beceriler kazandırılır.
• Akademik kazanç olmadan proje olmaz.
• Okul ve yaşam iç içedir.
• Geçmiş yaşantıların göz önünde bulundurulması kaçınılmazdır.
• Yapılandırmacılığın içerisinde kullanılabilir.
• Zekanın farklı boyutlarının kullanılması esastır.
• Öğrenilenler kalıcıdır.
• Değerlendirmede portfolyo ve dereceli puanlama anahtarı kullanılır.
• Bilişsel, duyuşsal, psikomotor gibi karmaşık becerileri kapsar.

Proje Konuları

• Öğrenci yönetiminde olmalıdır.
• Gerçek yaşam ile ilgili olmalıdır.
• Öğrencide merak uyandırmalı ve güdülemelidir.
• Bilgi birden çok kaynaktan toplanmalıdır.
• Araştırma temeline dayanmalı, bilgi ve beceriler aşılanmalıdır.

Proje Tabanlı Öğrenme Ders Aşamaları

• Konu seçilir.
• Konu tartışılır ve netleştirilir.
• Projenin planlanması ve hazırlanması.
• Konunun araştırılması.
• Öğrencilerin yönlendirilmesi.
• Ürünün sunulması.
• Projenin değerlendirilmesi.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersindeki proje tabanlı öğrenme içinde proje, etkinlikleri kapsayıcı olmalıdır ve boş uğraşlardan arındırılmalıdır. Verilen süre önemlidir. Öğrencilere çözülemeyecek sorunlar verilmemelidir. Her daim öğrenci düşünmeye, araştırmaya ve incelemeye yönlendirilmelidir. Değerlendirmede sadece ortaya konan ürün değil süreçte değerlendirilmelidir.

Proje Tabanlı Öğrenme Yararları ve Sınırlılıkları

Yararları

• Öğrencilerin özgüveni gelişir. Olumlu tutum sergilenir.
• Öğrenciler daha fazla akademik kazanç elde ederler.
• Öğrenciler üst düzey beceriler kazanır ve geliştirir.
• Grup ve işbirliğine katkı sağlar.
• Öğrenci performansının bireysel olarak değerlendirilmesine olanak tanır.
• Öğrenciler gerçek yaşama hazırlanır.

Sınırlılıkları

• Öğretmenin iş yükü ve sorumluluğu artar.
• Süre ve maliyet artabilir.
• Hedeften sapma gözlenebilir.
• Her zaman istenilen sonuçlar ortaya çıkmaz.
• Disiplinler arası olduğu için ders planlarının hazırlanmasını zorlaştırır.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersine ait Proje Tabanlı Öğrenme konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss öyt konusu Beyin Temelli Öğrenme olacaktır.

Bu yazı Proje Tabanlı Öğrenme ilk olarak şurada görüldü: .

Probleme dayalı öğrenme kpss öyt dersi içinde öğrenme kuramlarına dahil bir konudur. Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri dersinin önceki konusunda öğrenme kuramlarından işbirlikli öğrenme kuramını görmüştük. Bu bölümde de probleme dayalı öğrenme ve özelliklerini irdeleyeceğiz.

Probleme Dayalı Öğrenme

Kpss öğretim yöntem ve teknikleri içinde yer alan probleme dayalı öğrenme kuramının amacı, öğrencilerin gerçek hayat problemlerini çözmek için bilimsel yöntemin ilkelerini kullanarak çalışmalarını ve kendi öğrenmelerini gerçekleştirmesini sağlamaktır.

Probleme dayalı öğrenme daha çok mesleki yaşamda çıkabilecek problemlere karşı araştırma, soruşturma ve tartışma yöntemiyle, öğrencilere işbirlikli bir yöntemle çok yönlü çözüm önerileri buldurmaya çalışır.

Öğretmenler, öğrencilerin farklı düşünmesini ve bakış açılarını geliştirmesini sağlar. Çünkü problem çözme için yaratıcı düşünceye ihtiyaç duyulmaktadır. Deneme yanılma, içgörü kazanma, neden sonuç ilişkilerini bulma gibi etkinlikleri kapsamaktadır.

Probleme Dayalı Öğrenme Özellikleri

• Öğrencinin üst düzey becerilerini geliştirir.
• Grup halinde çalışma mevcuttur. Böylece bireylere sosyal becerilerini ve sorumluluklarını geliştirebilme imkanı tanır.
• Probleme dayalı öğrenme kuramında öğrenme, gerçek hayattan ilgi ve merak uyandırılan bir problemin çözülmesi ile gerçekleşir.
• Öğretmen rehber konumundadır.
• Gerçek hayatta olan problemlerle daha önceden yüz yüze gelmeyi ve tecrübe etmeyi sağlar.
• Önceki öğrenmelerle beraber yeni bilgi ve becerilerin kazanılmasına olanak sağlar.
• Probleme dayalı öğrenme kuramında öğretmen ve öğrenci birlikte öğrenirler.
• Bilgi derinlemesine çalışılarak anlamlandırılır.
• Hem öğrenme ürünü hem de süreç önemlidir.
• Tümevarım ve tümdengelim tekniklerinin bir arada kullanılmasını sağlar.
• Probleme dayalı öğrenme kuramında eğitim programı esnek bir şekilde hazırlanır.

Probleme Dayalı Öğrenme Uygulama Aşamaları

1) Problem sunulur.

2) Çalışma konuları modül olarak bölümlere ayrılır ve her modüle göre oturumlar halinde çalışılır.

3) Problem bireysel ve grupsal olarak analiz edilir.

4) Öğrencileri halihazırdaki bilgileriyle hipotez ve çözüm yolları geliştirilir.

5) Problemi çözebilmek için daha farklı hangi bilgilerin bulunması gerektiği belirlenir.

6) Bilgiler araştırılarak toplanır ve analiz edilir.

7) Çözüm yolları denenir ve geliştirilir.

8) Problem için en iyi çözüm yolu belirlenir. Böylece probleme dayalı öğrenme gerçekleşmiş olur.

Kpss eğitim bilimleri öğretim yöntem ve teknikleri içindeki probleme dayalı öğrenme kuramında, problemin çözümünü etkileyen bazı bireysel faktörler bulunmaktadır.

• Zeka: Kişinin zeka düzeyi ile problem çözme arasında doğrudan bir ilişki vardır.
• Güdülenme: Güdülenmiş bireyler problemi çözmede daha aktif ve başarılı olurlar.
• İşleve Takılma: Bir problemi çözerken belli başlı kalıplara takılan kişiler problem çözmede başarısızdır. Yaratıcı olan bir birey kesinlikle işleve takılmaz ve önüne çıkan engelleri yaratıcılığıyla aşabilir durumdadır.
• Tepki Kurulumu: Birey herhangi bir problemi çözerken kendi tepkileri yetersiz kalıyorsa bunları, yani şemasını değiştirebilmeyi başarabilmelidir.
• Muhakeme: Problem çözebilen birey muhakeme gücünü geliştirebilmelidir. Yani karşılaştırılması gereken seçenekleri hızlı ve başarılı bir şekilde seçebilmelidir.

Kpss eğitim bilimleri öyt dersine ait Probleme Dayalı Öğrenme konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss öğretim yöntem ve teknikleri dersinin konusu Proje Tabanlı Öğrenme konusu olacaktır.

Bu yazı Probleme Dayalı Öğrenme ilk olarak şurada görüldü: .