Avrupa Birliği Türkiye’nin üyelik aşamasında olduğu uluslararası kuruluşlar arasında yer almaktadır. Bir önceki kpss güncel olaylar konusunda Türkiye’nin üye olduğu uluslararası kuruluşları incelemiştik. Bu bölümde de Avrupa Birliği konusunu ve Türkiye’nin üye olmadığı uluslararası kuruluşları işleyeceğiz.

Avrupa Birliği (AB)

Avrupa birliği’nin temeli 1951’de kurulan ”Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu”dur. Bu topluluk 1957’de Roma Antlaşması ile beraber ”Avrupa Ekonomik Topluluğu” adını almıştır. En başta her ne kadar ekonomik işbirliğini öngören çalışmalar yürütse de, zaman içinde  sosyal, siyasal alanlarda da kendisine hedef koymuş ve ”Avrupa Topluluğu” adını almıştır. Nihai olarak 1992’de ”Avrupa Birliği” adını almıştır.

* Avrupa Birliği Para Birimi: 1 Ocak 2002 tarihinde Avrupa ortak para birimi Euro olarak belirlenmiştir. 1 ocak 2009 tarihinde Slovakya da ortak para birimi Euro’ya geçmiştir. 1 ocak 2008’den itibaren Malta ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi de AB ortak para birimi olan Euro’ya geçmiştir. Letonya ve Polonya gibi ülkeler kademeli olarak Euro kullanmaya başlayacaklardır.

Avrupa Birliği Anayasası (Lizbon)

Kpss güncel konular dersinde yer alan AB anayasasının yürürlüğe girebilmesi için üye devletlerin kabul etmesi gerekmektedir. Fransa ve Hollanda 2005 yılında AB anayasasını halk oylamasına sunmuşlardır ve reddetmişlerdir. 2077 yılında Lizbon Antlaşması adı altında yeni bir AB anayasası oluşturulmuştur. Bu AB anayasasını halk oylamasına sunan tek ülke olan İrlanda 2008’de reddetmiştir. Ancak 2009 yılındaki yeni halk oylamasıyla kabul etmişlerdir.

Avrupa Birliği ile Türkiye İlişkileri

Kpss genel kültür güncel konulara Avrupa Birliği ile Türkiye İlişkileri ile devam edeceğiz. Türkiye ile AB ilişkileri 1959 yılında Türkiye’nin Avrupa Ekonomik Topluluğu’na ortaklık başvurusu ile başlamıştır. Bu başvuru 1963 yılında Ankara’da Ankara Antlaşması’nın imzalanmasıyla hayata geçmiştir.

O dönemlerde Türkiye iç sorunlar nedeniyle AB sürecine fazla önem gösterememiştir. Fakat 1987 yılında Turgut Özal döneminde AB üyeliği tekrar gündeme gelmiş ve Avrupa Birliğine tam üyelik başvurusu yapılmıştır.

Bu başvurunun ardından Türkiye 1996 yılında Avrupa Birliği Gümrük Birliğine dahil olmuştur. 1999 yılında Helsinki zirvesiyle adaylık statüsü kazanan Türkiye, 3 Ekim 2005 yılında Lüksemburg zirvesiyle tam üyelik müzakerelerine başlamıştır.

Avrupa Birliği ile ilişkilerde şu anda baş müzakereci AB Bakanımız Egemen Bağış’tır. Daha fazla bilgi için tıklayın.

Türkiye’nin Üye Olmadığı Uluslararası Kuruluşlar

Kpss genel kültür güncel konular dersinin bir önceki konusu Türkiye’nin Üye olduğu Uluslararası kuruluşlardı. Şimdi de Türkiye’nin Üye olmadığı Uluslararası Kuruluşları işleyeceğiz.

1) EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi): 1960 yılında AB’ye alternatif olarak kurulmuş, 4 Avrupa ülkesinin üye olduğu uluslararası bir ticaret örgütüdür. Kurucular dahil üyelerin çoğu EFTA’dan ayrılarak AB’ye girmiştir.

2) Şanghay İşbirliği Örgütü: Varşova Paktı’nın yerini alması beklenen bu örgüt üyeleri Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve 2001 yılında Özbekistan katılımı ile 6ülkeden oluşmaktadır.

Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan bu örgütte gözlemci olarak bulunmaktadır.

3) BDT ( Bağımsız Devletler Topluluğu): 1991’de Sovyet Rusya’nın dağılmasından sonra Baltık devletleri ve Gürcistan hariç tüm eski Sovyetler Birliği Cumhuriyetleri bu anlaşmayı imzalamışlardır. 1993 yılında Gürcistan bu anlaşmayı imzalasa da 2008’de Rusya ile yapılan savaştan sonra birlikten ayrılmışlardır.

Azerbaycan, Beyaz Rusya, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan, Rusya Federasyonu ve Ukrayna Bağımsız Devletler Topluluğu’na dahil ülkelerdir.

4) OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliği): 1960’ta kurulan Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü, petrol ihraç eden ve Dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 13 ülkeden oluşmaktadır.

5) OAPEC (Petrol ihraç eden Arap Ülkeler Birliği): 1968 yılında kurulan bu örgüt 11 ülkeden oluşmaktadır. Bu örgütün kurulma amacı üye ülkeler arasındaki işbirliğini geliştirmek, hem bireysel hem de kollektif olarak petrol sanayisindeki yasal çıkarlarını korumaktır.

6) NAFTA (Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi): ABD, Meksika ve Kanada arasında 1994 yılında imzalanmıştır.

7) G8 (Gelişmiş 8 Ülke): G-8 (Group Of Eight), dünyanın en zengin ülkelerini kapsamaktadır. Bu ülkeler, ABD, Japonya, Almanya, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Kanada ve Rusya’dır.

Avrupa Birliği ve Türkiye’nin üye olmadığı uluslararası kuruluşları konularını bitirdik. Bir sonraki kpss güncel olaylar konusu Ulusal Kuruluşlar olacaktır.

Bu yazı Avrupa Birliği ve Türkiye İlişkileri ilk olarak şurada görüldü: .