Alternatif Ölçme Araçları kpss ölçme ve değerlendirme dersine ait bir konudur. Alternatif ölçme araçları Kontrol listesi, Dereceleme Ölçekleri, Dereceli Puanlama Anahtarı (Rubrik) olmak üzere 3 başlıktan oluşmaktadır. Önceki konumuzda Alternatif Değerlendirme Yöntemlerini işlemiştik. Sıradaki konumuz ise Alternatif Ölçme Araçları olacaktır.

Alternatif Ölçme Araçları

Alternatif Ölçme Araçlarında farklı özellikleri ve duyarlılıkları sebebiyle 3 tür araç kullanılır. Bu araçlar az duyarlı olandan başlayarak en duyarlıya doğru sıralanmaktadır.

1. Kontrol listeleri

Gözlenecek bir davranışın alt dallarını yapıldı/ yapılmadı, var/ yok şeklinde işaretlenmesi ile belirlenen ölçme aracıdır. Kontrol listeleri sadece performansı oluşturan davranışların ne kadarının yapılıp yapılmadığını gösterir. Bu nedenle duyarlılığı düşüktür.

Bu listeler öğretim amaçlı olarak da kullanılabilir. Performans gerçekleşirken gözlenir ve gerekli işaretlemeler yapılır. Daha sonra kontrol listeleri öğrencilere verilir ve hangi davranışı yapıp yapmadıkları gösterilir. Eksiklerini gidermeleri için öğrencilere fırsat tanınır. Gözlenen davranışlar ardışık olabileceği gibi birbirinden bağımsız da olabilir.

2. Dereceleme Ölçekleri

Kontrol listelerinde davranışlar yapıldı veya yapılamadı şeklinde dereceleniyordu. Dereceleme ölçeğinde ise bu davranışların ne kadar ne kadar kaliteli yapıldığını gösteren bir ölçme aracıdır. Bazı kaynaklarda likert tipi ölçme aracı olarak da geçmektedir. Kontrol listelerinden daha duyarlı olan bu ölçekler davranışın gösterilme veya gösterilmeme düzeylerini belirtir.

3. Dereceli puanlama anahtarı (Rubrik)

Dereceli puanlama anahtarı dereceleme ölçeklerine benzerler. Puanlama ölçütlerinin ayrıntılı olarak tanımlandığı ölçme araçlarıdır. Dereceli puanlama anahtarı, öğrencilerin yazılı kompozisyonlarının , sözel sunumlarının ve bilimsel projelerinin değerlendirilmesinde bir çeşit puanlama ölçüsüdür.

Dereceli puanlama anahtarı 3 bölümden oluşur;

Ölçüt tanımlamaları: öğrencilerin değerlendirilecek yanıtlarındaki nitelik farklılıklarını tanımlama yolunu ifade eder.

Değerlendirme ölçütleri: Öğrencilerin ölçütlere göre ne kadar iyi performans gösterdiklerini gösterir.

Puanlama stratejisi: Puanlama bütünsel veya analitik biçimde olabilir. Bunlardan hangisinin kullanılacağı amaca bağlıdır.

1. Sonuç rubriği (Holistik- Bütünsel): Değerlendirme performans sonucu ortaya çıkan ürüne ve özelliklerine göre yapılır. Çalışmalardaki süreç ve aşamalar dikkate alınmaz.

2. Süreç rubriği (Analitik): Öğrencinin çalışmaları ve performansı ön plandadır. Bu performansların ve öğrenme süreci aşamalarının gözlenip puanlanması esasına dayanır. Bu sayede öğrencinin tüm çalışmaları ve süreçteki tüm aşamaları takip edilip değerlendirilir.

Kpss eğitim bilimleri ölçme ve değerlendirme dersine ait Alternatif Ölçme Araçları konusunu işledik. Bir sonraki kpss ölçme ve değerlendirme konusu Korelasyon Katsayısı olacaktır.

Bu yazı Alternatif Ölçme Araçları ilk olarak şurada görüldü: .