Piaget’in Bilişsel Gelişim Dönemleri

Serkan Tekbaş — Sun, 26 May 2013 23:20:06 +0000

Bilişsel gelişim dönemleri kpss gelişim psikolojisi dersinde işlenen ve Piaget’in oluşturduğu dönemlerden oluşur. Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri Duyusal motor dönemi, işlem öncesi dönem, somut işlemler dönemi ve soyut işlemler dönemi olarak ele alınmaktadır.

Piaget’in Bilişsel Gelişim Dönemleri

Kpss eğitim bilimleri gelişim psikolojisi Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri içinde bu bölümde duyusal motor dönemini işleyeceğiz. Bu dönemin özellikleri ile beraber bu döneme ait kpss sorularında çıkan kavramları da irdeleyeceğiz.

1) Duyusal Motor Dönemi (0-2 Yaş)

2) İşlem Öncesi Dönem (2-6 Yaş)

3) Somut İşlemler Dönemi (6-11 Yaş)

4) Soyut İşlemler Dönemi (11-16 Yaş)

Duyusal Motor Dönemi (0-2 Yaş)

Kpss gelişim psikolojisi Piaget’in bilişsel gelişim dönemleri içinde yer alan duyusal motor dönemi özelliklerini liste halinde sıralayalım.

Çocuğun dış dünyayı keşfetmeye başladığı dönemdir. Bu keşif taklit ya da deneme yanılma yoluyla gerçekleşir.

6 aylık bir bebeğe yüz hareketi gösterildiğinde o da aynı yüz hareketlerini yapar, taklit mevcuttur.

Çocuklar duyu organlarının algıladığından başka hiçbir şeyi kabul etmezler.

Metafizik sıfırdır.

6. ve 8. aylar arsında ikincil tepkilerin koordinasyonu vardır. Yani refleksif davranışlardan amaçlı davranışa geçiş vardır.
0-8 ay arasında ses bulaşması söz konusudur. Bu aşamada verilen süre önemlidir. Bebek kendini dış dünyadan ayıramıyor.

Ses Bulaşması: En basit taklit ve öğrenme yaşantısıdır. Ağlama sesi duyan bir bebeğin, ağlama sesi duyduktan kısa bir süre sonra kendisinin de ağlamaya başlaması ses bulaşmasıdır.

8 ile 18 ay arasında nesne sürekliliğinin kazanılması gerçekleşir. Kişi sürekliliğinin kazanılması nesne sürekliliğine bağlıdır.

Nesne Sürekliliği: Nesne sürekliliği kazanamayan bebekler, bir nesne görüş alanından çıktığı an onun yok olduğunu sanırlar. Örneğin oyuncağı arkasına saklayan anneyi gören bebek nesne sürekliliği kazanmadıysa oyuncağın kaybolduğunu zanneder. Eğer nesne sürekliliği kazanmışsa oyuncağın annesinin arkasında olduğunu bilir ve odağını annenin arkasından çıkacak olan oyuncağa yöneltir.

11. aydan itibaren bebekler nesne kimliğini kazanırlar.

Nesne Kimliği: Bir nesnenin bir durumdan diğerine ya da bir günden başka bir gğne değişmediğini, aynı olduğunu anlayabilmektir.

Döngüsel Tepkiler (Devresel Tepkiler): Belli davranışların sürekli tekrarlanmasıdır. Bir bakıma özümleme çabasıdır. 3 türlü döngüsellik bulunmaktadır.

Birinci Döngüsel Tepkiler (0-6 Ay): Tamamen bedene dönük tekrar hareketleri vardır. Ses bulaşması, sürekli parmağını emmesi, bulduğu bir şeyi ağzına götürmesi vb.

İkinci Döngüsel Tepkiler (6-12 Ay): Dışa dönük tekrarlar mevcuttur. Elindeki kaşığı devamlı masaya vurma, çıkan sesten hoşlanıp davranışını tekrar etme vb.

Üçüncü Döngüsel Tepkiler (12 Ay ve Üzeri): Hoşuna giden bir lafı ya da bir şarkıyı sürekli tekrar etmesi gibi döngüsel tepkilerden oluşur.

Pasif Beklenti: Kaybolan bir nesnenin ardından hiçbir şey yapmadan sadece bakmasıdır. Nesne sürekliliği ile birlikte 8. aydan itibaren başlar.
Sihirli Nedensellik: Davranışlar arasında neden sonuç ilişkisi kuramadığı için, burada sebebi sihirsel olarak oluştururlar.

Çıngıraktan ses çıktığında bu sesin neden çıktığı çocuk için önemli değildir.

İlk deneme yanılma öğrenmeleri başlar.

5 aylık bir bebek oyuncağa ulaşmaya çalışır, alamazsa vazgeçer. 10 aylık bir bebek ise oyuncağa ulaşmak için her yolu dener.

Doğadan Ayrışma: Bebeğin kendisinin dışında, kendisinden bağımsız bir dünyanın olduğunu fark etmesidir. 7.5-8. aydan itibaren başlar.
Zihinde Canlandırma: Herhangi bir davranışta bulunmadan önce davranışın zihinde canlandırılmasıdır.

Zihinsel kombinasyonlar içinde yer alan zihinsel canlandırma, bilişsel gelişime bağlı olduğu için 10. ay civarında başlar.

Ertelenmiş Taklit: Bir başka zihinsel kombinasyon olan ertelenmiş taklit, zihinde canlandırmanın bir sonucudur. Bir davranışın belli bir süre sonra belki de aylar sonra tekrar edilmesi ya da taklit edilmesidir. Hayat boyu devam eder.

Ertelenmiş taklit, dil gelişiminin vazgeçilmez unsurudur.

Kpss eğitim bilimleri gelişim psikolojisi dersine ait Piaget’in Bilişsel Gelişim Dönemleri içinde yer alan duyusal motor dönemi tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss gelişim psikolojisi konusu Bilişsel Gelişim Dönemleri içinde ikinci sırada yer alan İşlem Öncesi Dönem olacaktır.

Bu yazı Piaget’in Bilişsel Gelişim Dönemleri ilk olarak şurada görüldü: .