Siyasi Hak ve Ödevler konusunda her Türk vatandaşının sahip olduğu seçme, seçilme, siyasi faaliyet, siyasi partilerle ilgili hükümleri inceleyeceğiz. Çoğu zaman kullandığımız belki de farkında bile olmadığımız bu hak ve ödevleri inceleyelim. Önceki konumuzda kpss vatandaşlık dersi Diğer Hak ve Ödevleri başlığını incelemiştik. Sıradaki konumuz ise Siyasi Hak ve Ödevler olacaktır.

Siyasi Hak ve Ödevler

1. Türk Vatandaşlığı

Kanunlarımıza göre Türkiye Cumhuriyeti Devletine vatandaşlık bağı olan herkes Türk’tür. Bir kişinin baba veya annesi Türk ise o kişi de Türk’tür. Vatandaşlık hakları kanundaki şartlar çerçevesinde kazanılıp kaybedilebilir. Vatandaşlıkla bağdaşmayan eylemlerin dışında hiç kimse vatandaşlıktan çıkarılamaz.

2. Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakları

Tüm vatandaşlar kanunda bulunan şartlara göre seçme, seçilme ve siyasi faaliyet hakkına sahiptir. Seçimler ve halk oylaması serbest, eşit, gizli, tek dereceli,genel oy, açık sayım ve döküm esasına göre yapılır. 18 yaşını doldurmuş her vatandaş seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir. Silah altındaki er ve erbaşlar, askeri öğrenciler,taksirli suçlulardan cezaevinde bulunan hükümlüler oy kullanamazlar.

3. Siyasi Partilerle İlgili Hükümler

a. Parti Kurma, Partilere Girme ve Partilerden Ayrılma

Her vatandaş siyasi partilere girme ve ayrılma hakkına sahiptir. Bir partiye üye olabilmek için 18 yaşını doldurmuş olmak gerekir. Siyasi partiler izin alınmadan kurulur ve kanunlara uygun olarak faaliyet gösterirler.

b. Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar

Partilerin faaliyetleri, parti içi düzenleme ve çalışmaları demokrasi ilkelerine uygun olmalıdır. Ticari herhangi bir faaliyet gösteremezler. Gelir ve giderlerinin amaçlarına uygun olması esastır. Siyasi partilerin kapatılması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının açacağı dava ile Anayasa Mahkemesi tarafından kesin olarak karara bağlanır. Parti tüzük veya programı 68. maddenin 4. fıkrasına aykırı olur ise parti hakkında temelli kapatma kararı verilir. Temelli kapatılan bir parti farklı bir isim altında da toplanamaz.

4. Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı

Her Türk, kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Kamu hizmetlerine giren kişiler mal bildiriminde bulunma ve tekrarlanması süreci kanunla düzenlenir.

5. Vatan Hizmeti

Her Türk vatandaşının hakkı ve ödevidir.

6. Vergi Ödevi

Tüm vatandaşlar kamu giderlerinin karşılanması için mali durumu oranında vergi ödemekle yükümlüdür. Adaletli ve dengeli vergi yükü dağılımı esastır.

7. Dilekçe, Bilgi Edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı

Vatandaşlar ve ülkemizde ikamet eden yabancılar kendileri yada kamu ile ilgili istek ve şikayetleri hakkında yetkili makamlara ve TBMM’ye yazı ile başvurma hakkına sahiptir. Başvuruların sonucu gecikmeksizin dilekçe sahiplerine yazılı biçimde bildirilir.

Kpss genel kültür vatandaşlık dersine ait Siyasi Hak ve Ödevler konusunu işledik. Bir sonraki kpss vatandaşlık dersi konumuz Yasama olacaktır.

Bu yazı Siyasi Hak ve Ödevler ilk olarak şurada görüldü: .