Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları

kpss — Sun, 23 Nov 2014 20:49:40 +0000

Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları konusunda ünsüz düşmesi, ünsüz türemesi, ünsüz yumuşaması gibi başlıklar ele alınmaktadır. Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları konusundan ünlülerle ilgili ses olaylarında olduğu gibi önceki yıllarda daha nadir sorular gelmekteydi. Fakat değişen kpss sistemi ve konu ağırlıkları dil bilgisi konularından gelen soru sayısını arttırdı. Kpss sınavında çıkabilecek muhtemel sorulardan biri de bu konudan gelecektir. Geçtiğimiz bölümde ünlülerle ilgili ses olaylarını inceledik. Bu bölümümüzde ise Ünsüzlerle İlgili Ses olaylarını inceleyeceğiz.

Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları

1. Ünsüz Düşmesi

Ünsüz düşmesi iki ekle olabilir. Bu ekler -cik ve -l ekleridir.

küçük-cük→ küçücük küçük-l→ küçülmek

ufak-cık→ufacık ufak-l→ ufalmak

sıcak- cık→ sıcacık alçak-l→ alçalmak

alçak-cık→ alçacık yüksek-l→ yükselmek

ast- teğmen→ asteğmen üst- teğmen→ üsteğmen

2. Ünsüz Türemesi

“Etmek” ve “olmak” eylemleri yabancı kökenli bir sözcük il birlikte kullanıldığında bazen ünsüz türemesi meydana gelir.

af etmek→ affetmek

his etmek→ hissetmek

zan etmek→ zannetmek

ret etmek→ reddetmek

Sen bu cezayı hakketmedin. ( yanlış)

Sen bu cezayı hak etmedin. (doğru)

Bazen de ünsüz türemesi bir sözcüğün ünlü ile başlayan bir ek aldığında görülebilir.

Sırrımı herkese anlatmış.

Hakkını mutlaka aramalısın bu konuda.

A şıkkı kesin yanlış bence.

Benzin zammı artık bütün halkı bezdirmiş durumda.

3. Ünsüz Yumuşaması

“p,ç,t,k” ünsüz harfleriyle biten bir kelimeden sonra ünlü il başlayan bir ek gelirse bu ünsüz harfler yumuşayarak “b,c,d,g,ğ” ünsüz harflerine dönüşür.

p, ç, t, k ünsüzleri ile biten sözcük → ünlü ile başlayan ek “b,c,d,g,ğ”

kitap- ım → kitabım

ağaç- a→ ağaca

kağıt-ın → kağıdın

renk-i → reng

ibıçak- ın→ bıçağın

yurt- um → yurdum

gidiyorum → git yardım ediyor → et

saçı ağarmış → ak çoğunluk → çok

p, ç, t, k ile biten her kelime yumuşamaya uğramayabilir. Bu olaya ünsüz yumuşamasına aykırılık denir.

millet- im → milletim

sanat-ın → sanatın

hukuk-un → hukukun

ahlak-a → ahlaka

ip- e → ipe

top- un → topun

saç- ım → saçım

suç- un → suçun

seç- im → seçim

Görüldüğü gibi bu sözcükler p,ç,t,k ile bitmesine rağmen yumuşamaya uğramamış ve aynı kalmıştır.

Özel isimlerde yumuşama gösterilmez ama okunurken özel isimler yumuşatılarak okunur.

Irak’ın → doğru

Gaziantep’e → doğru

Kpss genel yetenek Türkçe dersi Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları konusunu işledik. Bir sonraki türkçe dersi konumuzda Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları Bölüm 2 konusunu inceleyeceğiz.

Bu yazı Ünsüzlerle İlgili Ses Olayları ilk olarak şurada görüldü: .